Oorsprong van de Provinciale Erfgoedsite Scheepswerven Baasrode
In de 15e eeuw was Baasrode een druk bezocht handelscentrum langs de Schelde waar dagelijks schepen uit Antwerpen aanmeerden. Dat af- en aanvaren van zeilschepen zorgde ervoor dat zich in Baasrode een belangrijke scheepsbouwnijverheid ontwikkelde. In de 19e eeuw bereikte de scheepsbouw in Baasrode zijn hoogtepunt. In 1972 liep het laatste nieuwe schip van stapel en in 1986 sloot de laatste scheepswerf de deuren. Hierop hebben enkele lokale vrijwilligers besloten om een Scheepvaart erfgoedsite op te richten.
De site Provinciale Erfgoedsite Scheepswerven Baasrode is ontstaan uit drie scheepswerven: Van Damme, Van Praet en het depot 'De Toekomst'. De erfgoedsite is gevestigd in de authentieke meesterwoning van de vroegere werfeigenaar Van Damme. Dit als monument beschermd gebouw dateert uit 1830. Het bezit prachtige 19e eeuwse plafondschilderingen en waardevolle muurfresco's die Art-Nouveaukenmerken vertonen.
Collectie
De collectie van de Provinciale Erfgoedsite Scheepswerven Baasrode geeft een globaal beeld van de scheepsbouw in Vlaanderen in de 19e en 20e eeuw. In de erfgoedsite vind je een overzicht van wat er op de Provinciale Erfgoedsite Scheepswerven Baasrode gebeurde, oude werktuigen, maquettes en plannen van de schepen die er ooit getimmerd werden. Het museumarchief omvat meer dan 3.000 constructieplannen van diverse scheepstypes.
Er is een permanente tentoonstelling van tientallen scheepsmodellen en halfmodellen, alsook van een reeks gereedschappen voor het bouwen van houten en ijzeren schepen. Elk museumseizoen organiseert het scheepvaartmuseum ook een thematentoonstelling met uiteenlopende onderwerpen die steeds verbonden zijn met de lokale en maritieme geschiedenis. Achter het museum ligt de scheepswerf er nog bij zoals ze op de laatste dag achtergelaten werd.
Het symbool van het museum, de scheepslamp van het type 'Bostroëneir' (een petroleumlamp die zelfs bij de zwaarste stormen blijft branden) is een origineel Baasroods ontwerp met internationale faam.
